Vì sao Campuchia miễn phí cho các đoàn tham dự SEA Games?
Tháng 10/2017, Thủ tướng Campuchia Hun Sen vẫn chưa tin vào kế hoạch đăng cai SEA Games. “Chính phủ Campuchia đang cố gắng tiết kiệm tiền,” Khmer Times dẫn lời ông vào thời điểm đó. “Muốn tổ chức SEA Games, chúng ta phải bỏ ra hàng triệu USD để xây dựng địa điểm, chỗ ở cho các vận động viên. Chúng ta thà dùng ngân sách đó để xây dựng cầu đường”.
Trước đó 3 tháng, Tổng thống Philippines khi đó là Rodrigo Duterte cũng phàn nàn về vấn đề kinh phí SEA Games, đồng thời cho rằng đáng lẽ nước này phải chi tiền để xây dựng lại thành phố Marawi sau nội chiến. Ông Duterte không phải là người mang SEA Games 2019 đến Philippines mà là người tiền nhiệm Benigno Aquino III.
Theo Ngân hàng Thế giới, GDP của Campuchia năm 2021 theo phương pháp PPP là 79 tỷ USD. Chi phí đăng cai SEA Games 32 đối với họ tương đương 0,25% GDP.
Việt Nam đã chi 51 triệu USD cho SEA Games 31 từ ngân sách nhà nước, chưa kể chi địa phương. GDP của Việt Nam năm 2021 là 1,138 tỷ USD, tức chi phí đăng cai SEA Games 31 của nước chủ nhà chỉ bằng 0,0045% GDP. Tỷ lệ này của Campuchia cao gấp 56 lần Việt Nam. Điều này không quá khó hiểu khi Việt Nam không chi nhiều tiền để xây dựng các địa điểm thi đấu mới như Campuchia.
Tuy nhiên, ngày 18/4, Campuchia bất ngờ tuyên bố không thu bất kỳ khoản phí nào của các đoàn dự SEA Games 32, từ tiền ăn, ở cho đến phương tiện di chuyển sang đó. Chính ông Hun Sen đã đưa ra đề nghị này, trái ngược với những gì ông đã nói cách đây 6 năm. Trước đó vài tháng, ông cũng tuyên bố không thu tiền mua bản quyền truyền hình, truyền thông các môn thi tại đại hội lần này. Khán giả cũng được miễn phí tham dự lễ khai mạc, bế mạc hoặc đến các địa điểm thi đấu, dù đó là môn thể thao hấp dẫn như bóng đá.
Campuchia trở thành nước đăng cai SEA Games đầu tiên trong lịch sử không thu các loại phí này, dù họ nằm trong số những quốc gia có GDP thấp nhất khu vực, chỉ đứng trên Lào, Timor Leste và Brunei.
Ban đầu, Campuchia dự kiến thu 50 USD/người/ngày cho chi phí ăn ở, đi lại của các đoàn tham dự Đại hội. Việt Nam nhiều khả năng tiết kiệm được 12 tỷ đồng (khoảng 500.000 USD) từ quyết định của Campuchia, nếu tính trung bình mỗi VĐV 10 ngày.
Quyết định của ông Hun Sen được người Đông Nam Á ủng hộ trên mạng xã hội. Tài khoản Facebook Evrin đến từ Indonesia bình luận: "Tuyệt vời, quyết định đã khác. Campuchia đang cố gắng đưa Thế vận hội lên một tầm cao mới. Chúc may mắn". Còn tài khoản Ming Sinh đến từ Campuchia trả lời: "Tôi ủng hộ quyết định của chính phủ. Chúng tôi đang cố gắng tổ chức SEA Games một cách tốt nhất, mặc dù có những người cười nhạo quyết định của ông Hun Sen. Chúng tôi muốn cho các bạn thấy thế nào". người Campuchia tốt bụng và nhân từ."
Cũng có nhiều người lo ngại việc tổ chức SEA Games có ảnh hưởng đến nền kinh tế Campuchia hay không, nhất là khi họ không thu các loại phí trên. Tỷ lệ chi tương đương 0,25% GDP cũng không nhỏ. Đối với Việt Nam, con số này lên tới 2,8 tỷ USD. Tại SEA Games 2009, Lào chi 119 triệu USD chỉ để xây khu liên hợp thể thao quốc gia và làng VĐV, tương đương 0,5% GDP.
Lào và Campuchia cũng được hỗ trợ đáng kể về tài chính từ các nước láng giềng, đặc biệt là Trung Quốc. Theo New York Times, Ngân hàng Phát triển Trung Quốc (CDB) từng tài trợ cho Lào xây dựng khu phức hợp trị giá 100 triệu USD để đổi lấy 1.600 ha đất ở ngoại ô Viêng Chăn. Với khu đất này, CDB đã xây dựng một khu đô thị với tên gọi “Thành phố Trung Quốc”.
Trung Quốc cũng đã hỗ trợ Myanmar và Campuchia tổ chức SEA Games theo cách tương tự. Theo Channel News Asia, Trung Quốc đã chi trả toàn bộ chi phí 160 triệu USD để xây dựng khu phức hợp Morodok Techo ở Phnom Penh, như một kế hoạch mở rộng đầu tư và quyền lực mềm ở Đông Nam Á. Trước đó, Trung Quốc cũng cho Campuchia vay hàng tỷ USD, trở thành đối tác thương mại lớn nhất của nước này.
Dù sao, quyết định của ông Hun Sen được các đoàn thể thao hoan nghênh. SEA Games cũng sẽ được hưởng lợi, để các môn thi đấu được phủ sóng nhiều hơn trong khu vực. Campuchia cũng sẽ không phải lo lắng về vấn đề tài chính sau đại hội, nhờ sự giúp đỡ từ Trung Quốc.
