Ký ức ngừng chiến của Pele
"Tôi học được từ cha mình rằng bóng đá phải là công cụ mang đến những điều tốt đẹp", Pele từng viết trên Twitter vào năm 2020. "Tôi áp dụng lời khuyên đó vào cuộc sống, dùng tài năng của mình để thúc đẩy tình yêu và hòa bình. Một trong những niềm tự hào lớn nhất của tôi đã ngừng chiến tranh ở Nigeria vào năm 1969, trong một chuyến công du đến Santos."
Vào những năm 1960, với sức hút lớn từ Pele, Santos đã đi khắp thế giới. Đầu năm 1969, họ đến Nigeria giữa lúc đất nước đang nội chiến, để chơi một trận giao hữu ở thủ đô Lagos. Santos được yêu mến đến mức các bên đồng ý ngừng bắn vào ngày đội Brazil đến. Trận đấu giữa Santos và đội địa phương Super Eagles vào ngày 26 tháng 1 kết thúc với tỷ số hòa 2-2, trong đó Pele lập cú đúp.
Tuy nhiên, một số tài liệu khác cho rằng hiệp định đình chiến chỉ đến gần hai tuần sau đó tại thành phố Benin, giáp Biafra. Trang web của Santos khẳng định chính quyền địa phương cho phép người dân nghỉ lễ để xem Pele thi đấu, trong trận Santos thắng Nigeria 2-1 hôm 4/2. Họ thậm chí còn xây một cây cầu nối Benin với Biafra để hai bên có thể chứng kiến màn trình diễn của Pele.
“Chúng tôi đã chơi giao hữu ở thành phố Benin, tâm điểm của cuộc nội chiến,” Pele viết trong cuốn tự truyện năm 2007 của mình. "Ngày lịch sử đó được coi là 'Ngày Santos ngừng chiến tranh. Hoàn toàn đúng hay không, nhưng sự thật là ngày hôm đó người Nigeria đã ngừng bắn. Điều tôi chắc chắn nhất là Santos đã thắng 2-1 nhờ các bàn thắng của Edu và Toninho Guerreiro."
Theo nhiều tài liệu, cuộc xung đột tàn khốc nổ ra vào năm 1967 giữa Nigeria và một quốc gia ly khai là Biafra. Cuộc nội chiến bắt nguồn từ xung đột sắc tộc, khiến nhiều người thiệt mạng và nhiều người khác phải rời bỏ nhà cửa. Ngày 13 tháng 1 năm 1970, cuộc chiến này kết thúc.
“Sức ảnh hưởng của Pele thật tuyệt vời,” hậu vệ Ramos Delgado, đồng đội của Pele vào thời điểm đó, nói với tờ Times. "Hai chính phủ đã ngừng đấu tranh để mọi người có thể xem Santos đá. Trong 72 giờ, bóng đá quan trọng hơn chiến tranh".
The Times đưa tin vào năm 2005 rằng đây là lần đầu tiên hai bên ngừng giao tranh trong hơn hai năm kể từ khi chiến tranh nổ ra. Nhưng sự việc vẫn gây tranh cãi, khi blogger người Nigeria Oloajo Ayegbayo sau đó tung bằng chứng cho thấy nội chiến dừng lại không phải vì sự góp mặt của Pele và Santos.
Ayegbayo đã cố gắng dựng lại câu chuyện bằng cách sử dụng các tờ báo địa phương vào thời điểm đó, nhưng anh ta không thấy bất kỳ đề cập nào về lệnh ngừng bắn. Cây cầu của Benin có thể mở, nhưng đó là thông lệ vào những ngày có trận đấu bóng đá.
Dù sự thật chưa được làm sáng tỏ, nhưng câu chuyện về Pele và Santos vẫn mang tính chất hoang đường khiến "Vua bóng đá" càng vĩ đại hơn. Giai thoại này cũng đánh dấu sự ra đời của một bài hát thường được người hâm mộ Santos sử dụng để quảng bá, trong đó có câu "Chỉ có Santos mới có thể ngăn chặn chiến tranh".
Santos là CLB mà Pele thi đấu lâu nhất trong sự nghiệp, từ năm 1956 đến 1974 với 618 bàn sau 636 trận. Sau khi Pele qua đời hôm 29/12, Chủ tịch Andres Rueda của Santos tuyên bố CLB tạm thời treo số áo 10 để vinh danh "Vua bóng đá".
