Làm sao để ngăn chặn Mbappe?
* Bayern - PSG: 3h thứ Năm 9/3, giờ Hà Nội.
“Việc phong tỏa Mbappe hoàn toàn là một phép thử gần như không có giải pháp”, tờ The Athletic của Anh bình luận.
Tiền đạo người Pháp chỉ đủ sức ra sân khoảng 30 phút trong trận lượt đi với Bayern trên sân Parc des Princes do mới bình phục chấn thương đùi. Nhưng trong khoảng thời gian ngắn ngủi có mặt trên sân, anh lại là cầu thủ nguy hiểm nhất của PSG. Ở trận lượt về tối nay 8/3, Mbappe sẽ xuất phát và tìm cách gây thêm sát thương cho "Hùm xám".
Khi bị Mbappe theo sát, anh sẽ khiến đối phương phải choáng váng. Nếu hậu vệ giữ khoảng cách, anh ta sẽ tận dụng mọi khoảng trống có thể để làm điều gì đó. Và nếu đối phương tung 2 cầu thủ đá cặp với Mbappe, cũng đồng nghĩa họ để lại nhiều khoảng trống hơn cho Lionel Messi hoạt động.
Mbappe mới 24 tuổi nhưng đã giành nhiều danh hiệu mà các cầu thủ thèm muốn, nhưng chức vô địch Champions League vẫn lảng tránh tiền đạo này. "Champions League quan trọng với tôi," anh nói với UEFA vào năm 2021. "Chúng tôi đã bị loại ở nhiều giai đoạn khác nhau và phải chịu đựng một cách cay đắng. Tôi sẽ rất xúc động nếu vô địch giải đấu này. World Cup đối với tôi là Chén Thánh, nhưng ở cấp độ CLB không gì khác hơn là Champions League. Như lời bài hát của giải đấu, đấu trường này dành cho những đội mạnh nhất".
Việc Mbappe không thành công ở Champions League không phải do thiếu nỗ lực. Anh đã ghi 40 bàn sau 60 trận tại giải, chỉ kém 8 bàn so với Top 10 chân sút mọi thời đại ở Champions League hay Cúp C1 trước đây.
Vậy có cách nào để ngăn chặn Mbappe?
Đầu tiên là sự thay đổi trong lối sút của Mbappe thời gian qua. Anh ấy có xu hướng dạt sang trái, rê bóng vào trong và dứt điểm, kể từ khi bắt đầu thi đấu. Nhưng trong hai mùa giải gần đây, khu vực dứt điểm ưa thích của Mbappe đã được định hình rõ ràng.
Nhưng biết Mbappe sút vào đâu là một chuyện, dự đoán anh sẽ sút như thế nào lại là chuyện phức tạp hơn.
Một trong những mẹo sút xa quen thuộc của Mbappe là về góc gần, như bàn thắng vào lưới Ba Lan ở vòng 1/8 World Cup 2022. Nhận bóng từ Ousmane Dembele, Mbappe rướn người như muốn nhắm vào góc xa. Thủ môn Wojciech Szczesny cũng chuẩn bị lăn theo hướng đó. Tuy nhiên, Mbappe sút vào góc cao cột gần và không xoáy nhiều thay vì cứa lòng về góc xa. Cả hậu vệ lẫn thủ môn Ba Lan đều bị đánh lừa.
Đây không phải lần đầu Mbappe lập công như vậy, bởi anh từng ghi những bàn tương tự vào lưới Galatasaray mùa 2019-2020, Bayern Munich 2020-2021, Leipzig và Real Madrid 2021-2022. Cả 4 bàn thắng đều có cùng một kiểu đá phạt góc xa (mũi tên xanh) và sút phạt góc gần (mũi tên trắng).
Biết được mánh khóe này của Mbappe, liệu hậu vệ có thể áp sát vào góc cao? Câu trả lời là không. Bởi nếu khoảng trống ở góc xa mở ra, Mbappe có thể sút về hướng đó với độ chính xác cao, như trận gặp Barca mùa 2020-2021, hay Maccabi Haifa và Juventus mùa này.
“Khi gặp những cầu thủ đẳng cấp chơi bóng bằng chân, các hậu vệ cần phải chủ động,” cựu hậu vệ Premier League Danny Higginbotham nói. "Người phòng thủ cần phải đoán trước rằng kẻ tấn công sẽ chuyền bóng vào trong, vì vậy anh ta sẽ dụ đối phương chuyền bóng đến chân không thuận của mình. Nhưng nếu đối thủ quá giỏi, anh ta sẽ đơn giản tận dụng khoảng trống đó."
Higginbotham từng chơi cho Man Utd, và anh cho rằng Mbappe là một trong số đó. Ông nói: “Di chuyển cơ thể, trí thông minh và tốc độ của Mbappe tốt đến mức chính cậu ấy là người quyết định hướng quả bóng sẽ đi.
Khi nói đến những người chơi ở đẳng cấp như vậy, ranh giới giữa thành công và thất bại thường rất mong manh. Higginbotham từng đối đầu với một cầu thủ như vậy, đó là Cristiano Ronaldo trong những ngày đầu khoác áo Man Utd. Nếu Ronaldo có bóng từ xa, hậu vệ này sẽ cho phép đối thủ tạt vào trung tâm bởi các tiền vệ sẽ chờ đợi để tranh bóng. “Nhưng ở khoảng cách hơn 20m, tôi phải tìm cách đẩy Ronaldo sang chân trái”, Higginbotham nói thêm. "Bởi nếu Ronaldo có bóng bằng chân phải, cậu ấy có thể sút hoặc kiến tạo. Điều quan trọng là hậu vệ phải biết đối phương là ai."
Bàn thắng của Mbappe vào lưới Leipzig và Real cũng là một ví dụ cho khả năng của tiền đạo này khi hai đội chuyển đổi trạng thái. Tốc độ của anh đủ khiến đối thủ hoa mắt và gây mất ổn định cho hàng thủ. Tốc độ nước rút tối đa của Mbappe ở vòng bảng là 35,6 km/h, chỉ kém người dẫn đầu Mykhailo Mudryk (Chelsea) 1 km/h.
Tuy nhiên, Mbappe làm tốt hơn khi chạy chỗ và rê dắt bóng. Khu vực yêu thích của anh ấy để đột phá là lề trong bên trái.
Để khiến Mbappe bịt miệng, Higginbotham cho rằng Bayern cần nỗ lực của cả một tập thể. Hậu vệ phải cần biết hậu vệ phải, tiền vệ phải hay tiền vệ trung tâm đang làm gì để ngăn chặn tiền đạo của PSG. Các hậu vệ cần sự hỗ trợ từ tuyến trên để cắt đường chuyền cho Mbappe, hoặc bọc lót. Nếu không, hậu vệ này có thể phải một mình chống lại Mbappe. "Nếu một đối một, Mbappe sẽ làm tốt hơn đối thủ ở 9 trên 10 tình huống," anh nói.
Ở cấp độ cao nhất, các chi tiết nhỏ có thể tạo ra sự khác biệt lớn. Nếu khoảng cách và thời gian cản phá Mbappe bị rút ngắn, các hậu vệ sẽ gặp khó khăn. Higginbotham nói rằng các hậu vệ phải biết Mbappe ngay khi anh ấy nhận bóng, để đảm bảo tiền đạo này chạm bóng đầu tiên khi quay lưng về phía khung thành. “Nhưng nếu bạn băng vào quá nhanh, Mbappe có thể đi bóng sau lưng hậu vệ và xoay trở với tốc độ rất nhanh”, hậu vệ trưởng thành ở Man Utd nói. "Sau đó, các cầu thủ phòng thủ khác cần xuất hiện ở phía sau để hỗ trợ."
Dù sở hữu hàng công thượng hạng nhưng PSG lại có điểm yếu ở hàng thủ. Đội trưởng CLB Reims, Yunis Abdelhamid từng nói rằng việc đưa bóng qua hàng thủ tầm xa của PSG là “rất dễ dàng”, sau trận hòa 1-1 vào tháng 1 năm 2023. “Chúng tôi hiểu rằng chỉ cần đưa được bóng qua tiền đạo PSG, họ sẽ không tham gia phòng ngự nữa. Những ngôi sao này không hỗ trợ phòng ngự nên chúng tôi tạo ra nhiều cơ hội", Abdelhamid nói.
Mbappe không tắc bóng lần nào ở vòng bảng Champions League. Tất nhiên đó không phải nhiệm vụ chính của anh, nhưng nếu các tiền đạo của PSG phòng ngự nhiệt tình hơn, họ sẽ kiểm soát bóng tốt hơn và từ đó tạo ra cơ hội. Mbappe có đặc quyền không phải phòng ngự, bởi khả năng tấn công đỉnh cao của anh.
“Mbappe không cần phải tham gia vào mọi tình huống của trận đấu,” HLV Mauricio Pochettino nói. "Anh ấy có thể chỉ chơi 5 đến 10 phút, không vướng vào bất kỳ tình huống nào. Nhưng chỉ trong một khoảnh khắc tấn công, anh ấy vào sân và làm điều gì đó tuyệt vời để giúp đội giành chiến thắng."
Khả năng xoay chuyển cục diện trận đấu của Mbappe rất đáng sợ, bởi 25 trong số 40 bàn thắng của anh ở Champions League đến từ những pha dứt điểm một chạm. Trận đấu với Juventus ở Paris mùa này, Mbappe nhận bóng ở tư thế có vẻ không mấy nguy hiểm. Hàng thủ đội khách cũng lập công rất tốt khi chuyền bóng cho Neymar. Nhưng chỉ với hai lần chạm bóng và bốn giây, Mbappe đã ghi bàn.
Higginbotham nói: “Những người chơi như vậy thật tuyệt vời vì họ xoay chuyển cục diện trận đấu trong giây lát. "Đôi khi chúng tôi cảm thấy mình đã chơi tốt trước một đối thủ như vậy, nhưng rồi anh ấy vẫn ghi bàn. Những khoảnh khắc đó thường đến vào cuối trận, bởi khi đó chúng tôi kiệt quệ về tinh thần và thể chất. Ở đó, chất lượng của hàng công người chơi được hiển thị."
Ở Champions League mùa này, vị trí nhận bóng của Mbappe khiến đối thủ bối rối hơn bao giờ hết. Anh dâng cao hơn và dạt rộng hơn để kéo giãn hàng thủ đối phương khi nhận bóng.
Hậu vệ cánh sẽ phải làm gì trong trường hợp này? Nếu liều lĩnh dâng cao hỗ trợ tấn công, hậu vệ sẽ phải trả giá. Mbappe sẽ tìm cách chèn ép hậu vệ bên phần sân nhà. Theo Higginbotham, nếu hậu vệ nhận bóng chắc chắn, hoặc đội chủ nhà không để mất bóng, họ được phép dẫn trước. “Tôi không phải mẫu hậu vệ thích tấn công nên chỉ dâng cao khi biết đồng đội sẽ chuyền cho mình”.
Đấu với Mbappe chẳng khác nào trò chơi tâm lý trong 90 phút, mà tiền đạo người Pháp thường là người chiến thắng. Chỉ tính riêng ở 5 giải đấu hàng đầu, không cầu thủ nào nhận được nhiều đường chuyền lợi hại như Mbappe. Đường chuyền tấn công là đường chuyền đưa bóng đến gần khung thành đối phương khoảng 9 mét trở lên hoặc chuyền vào vòng cấm, không kể những đường chuyền trong 40% thời gian đầu sân. Nói cách khác, Mbappe nhận được nhiều bóng nhất ở những khu vực có thể gây sát thương cho đối thủ.
Bayern đã sử dụng hàng thủ ba trung vệ trong chiến thắng 1–0 ở trận lượt đi tại Parc des Princes, cho phép Joao Cancelo dâng cao hơn bên cánh phải khi cầm bóng. HLV Julian Nagelsmann nhiều khả năng sẽ tìm cách thu hẹp khoảng trống của đội nhà khi không có bóng, đồng thời tập trung tấn công bên cánh trái của PSG khi cầm bóng.
Tóm lại, nhiệm vụ để ngăn chặn Mbappe là phòng thủ đủ quân số, tính toán khoảng cách và thời điểm áp sát tiền đạo hợp lý, tránh để hàng thủ dâng quá cao.
Ngược lại, Bayern có thể khai thác cánh trái của PSG khi Mbappe không làm nhiệm vụ phòng ngự, dù HLV Christophe Galtier có lẽ biết cách bọc lót cho tiền đạo này.
Về lý thuyết, việc ngăn chặn Mbappe có vẻ đơn giản. Nhưng bất cứ đội nào làm điều đó, họ có thể tổ chức một bữa tiệc để ăn mừng.
